Trong một vài năm gần đây, rất nhiều cỗ máy sử dụng trí óc nhân tạo đã ra đời để thay thế nhân loại chúng ta giải quyết khá nhiều công việc.
Từ việc các AI có thể nhận biết giọng nói tạo tiền đề cho các thiết bị sáng ý tạo ra lên một tầm cao mới, đến việc ứng dụng chiến thắng AI trong y học để chẩn đoán bệnh, hay mới hơn nữa là việc các máy móc đã “sáng ý” đến mức có thể tự thi công các cụ thể máy một cách rất cụ thể. Đó đều là những thành quả đáng kể, mở màn cho một khái niệm mới về “người máy”.
Sự tạo ra đáng ngạc nhiên của công nghiệp AI đã vượt qua cả những tính toán của các chuyên gia. Với những chiến tích liên tục khi đả bại kì thủ cờ vậy xuất sắc nhất quả đât và vượt qua các tay chơi Poker chuyên nghiệp, có thể nói rằng trí óc nhân tạo đã “vượt qua” được trí óc loài người theo một góc nhìn nào đó.
Hai nhân tố này phối thích hợp lại đủ để phân thành một câu hỏi lớn và rất quan yếu, liệu sự xuất hiện của các AI có tạo nên làn sóng thất nghiệp lớn nhất từ trước đến nay, dị biệt ở mảng công nghiệp?
Một phân tách năm 2015 của 2 học sinh Carl Frey và Michael Osborne của đại học Oxford đã chỉ ra rằng tại Mỹ có đến 47% công việc hiện thúc đẩy đến máy tính. Và hồ hết lượng công việc đó có thể hoàn toàn thay thế bằng trí óc nhân tạo chỉ trong một vài năm đến.
Đó là chưa kể đến các công việc trong ngành vận tải như lái xe, chuyển vận. Ước tính 3,5 triệu lái xe xe vận tải đang đứng trước nguy cơ mất việc nếu các tổ chức vận tải ứng dụng hoàn toàn các loại xe tự hành vào việc di chuyển.
Tuy nhiên, đó chỉ là những tính toán dựa trên số liệu. Còn thực tiễn, việc sinh sản và dị biệt là sinh tồn các AI có khả thay thế nhân loại như thế còn phải dựa vào rất nhiều nhân tố như nhân loại, khuynh hướng tạo ra công nghiệp hay cả những vấn đề pháp luật đang hiện hành.
Bên cạnh đó, lượng nhân lực bị giảm vận tải bởi những việc có thể thay thế bằng AI cũng chưa chắc nhiều hơn những công việc mới cần đến nhân loại trong quá trình sinh sản ra chính bản thân chúng.
3,5 triệu việc làm có thể sớm bị thay thế sẽ khiến nhiều người giật thột, nhưng con số đó chỉ tương đương với lượng nhân lực bị thải hồi trong khoảng 2 bốn tuần tại Mỹ.
Hơn thế nữa, theo thống kê đang có đến 6 triệu người cần lao Mỹ sẵn sàng bỏ việc. Nguyên do là vì nền kinh tế của nước Mỹ vẫn đang tạo ra rất mạnh và nhiều chủng loại. Số lượng công việc thường xuyên chuyển đổi, nếu có một việc có thể cắt giảm nhân lực sẽ mở ra hàng tá công việc mới cho người dân nước này.
Trong thực tiễn, những năm gần đây lượng nhân lực truyền thống vẫn đang ngày một tăng thêm dù cho AI và các công nghiệp hiện đại ngày một tạo ra. Lượng người thất nghiệp chỉ ra vào khoảng 4,3%, con số thấp nhất trong thế kỉ vừa qua. Tổng số lượng người dân cần lao đã tăng trưởng trong 8 bốn tuần liên tục (từ bốn tuần 10/2016).
Thách thức thực thụ
Dù cho những số liệu và thực tiễn đang khá khác nhau, nhưng người cần lao đang có 2 thử thách rất lớn hiện hữu trước mắt đều thúc đẩy đến sự hiện đại của công nghiệp ngày nay.
Thứ nhất, lực lượng công nhân ngày nay thuộc về một nền công nghiệp tiền – AI. Một khi quả đât chuyển đến bước tiếp theo, vững chắc chỗ đứng của họ sẽ bị lung lay và chuyển xuống một thống trị thấp hơn. Có nghĩa là thu nhập của họ có thể sẽ bị sút giảm.
Rất nhiều lý do được nêu ra để sẵn sàng cho sự đổi thay này. David Autor từ MIT và các cộng sự đã xác định được một trong những lí do đáng chú trọng nhất: đó là sự dị biệt về công việc.
Lí giải cho số liệu công việc tại Mỹ luôn định hình và tăng trong khoảng thời kì gần đây, David cho biết: “Tầng lớp cần lao được xem là từng lớp trung lưu tại Mỹ. Họ làm những công việc thông thường sử dụng cả thể chất như công nhân trong một dây chuyền lắp ráp hay kế toán ở một tổ chức. Những công việc như vậy không hẳn là vẫn tạo ra đều. Có những công việc đã dần bị thay thế bởi máy móc như các dây chuyền lắp ráp tự động, gia công… nhưng đồng thời các dịch vụ thúc đẩy đến sức khỏe như tham mưu, coi ngó sức khỏe tại nhà hay địa điểm đầu bếp, dịch vụ cho các khu chợ đồ ăn nhanh lại tăng thêm. Những công việc này còn đang sinh tồn và tạo ra vì rất khó bị thay thế bởi các chuỗi hệ thống tự động. Tuy nhiên, nó cũng đem lại mối lo về kinh tế khi hồ hết thu nhập của những người này chẳng thể so sánh với những việc làm cần lao”.
Thứ hai, dù rằng tỉ lệ thất nghiệp đang dừng lại ở con số dễ chấp thuận. Nhưng con số đó chưa bao gồm lượng người đang không muốn đi làm, đa số là những người có tri thức kém, ít học. Số liệu thống kê từ Nhà trắng năm 2016, có đến 16% nam nhi học vấn kém trong độ tuổi đi làm tại Mỹ bỏ việc hoàn toàn.
Hơn nữa, công nhân tay nghề kém thường nhận được mức lương khá thấp so với những người có tay nghề cao hơn gây nên một mối bất bình đẳng trong xã hội việc làm tại Mỹ. Điều này dẫn đến tăng thêm các tình trạng bị động như tỉ lệ tự tử, nghiện rượu, nghiện thuốc…
Nhưng rất may là nước Mỹ đã tìm ra cách thức “giải cứu” tình trạng này. Đó là tăng cấp cơ sở hạ tầng của họ về mọi mặt nhờ vào tiềm lực kinh tế hùng mạnh. Điều này vừa giúp “làm mới” khuân mặt nước Mỹ, vừa tạo ra được rất nhiều việc làm với thu nhập tốt.
Kết thích hợp với việc triển khai nhanh việc lắp đặt, khai hoang các nguồn năng lượng tái hiện như gió và năng lượng mặt trời, không chỉ sút giảm phí sinh hoạt bình thường của tất cả người dân.
Đây còn là thời cơ “ngàn vàng” để người dân cần lao có thêm thu nhập vì hồ hết các AI chưa thực thụ có thể tự động xử lí các công việc yên cầu sự kĩ càng như vậy. Cùng với những chế độ trợ cấp và thu thuế theo thu nhập tại Mỹ đã được điều chỉnh khá có lí giúp người dân có thu nhập thấp cũng phần nào an tâm về đời sống.
Những hiện đại trong công nghiệp đã phần nào làm đổi thay nền kinh tế ở xứ sở cờ hoa. Thậm chí sẽ còn diễn ra trong nhiều năm đến nữa. Nhưng AI vững chắc không phải là nguyên do đáng lo ngại độc nhất về ngày mai của người cần lao nước này.
Huyền My
Theo Trí Thức Trẻ
