Các nhà khoa học trước đó hồ hết đều nghi ngờ rằng, Mặt Trăng được hình thành nên do sự va chạm mạnh mẽ giữa Trái Đất với một hành tinh lớn như sao Hỏa vào khoảng 4,5 tỷ năm về trước.
Tuy nhiên, bí mật về những gì sinh tồn trong quá trình “trăng non” (thời kỳ đầu hình thành) như thế nào càng khiến các nhà nghiên cứu mải miết kiếm tìm hơn.
Theo các nhà khoa học, mô hình bầu khí quyển của Mặt Trăng thuở “hồng hoang” có những điều kiện khác xa so với bây chừ. Cụ thể, bề mặt Mặt Trăng đã có những đổi thay lớn như hình thành “đại dương magma Mặt Trăng” trong điều kiện bầu khí quyển bay hơi, tương tác của sóng siêu thanh và loạt kim khí nặng.
Mặt Trăng thời kỳ đầu có nhiều sự dị biệt. Ảnh: NASA
Theo các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Vũ trụ Goddard của NASA, nghiên cứu mới cho thấy mô hình trước hết của bầu khí quyển trên Mặt Trăng trong thời kỳ hình thành.
Trong mô hình mô phỏng thử nghiệm, đại đương xum xuê magma bao phủ Mặt Trăng. Sau khi được hiện ra, bề mặt của Mặt Trăng bị xói mòn, trở thành gồ ghề do tương tác mạnh mẽ của Mặt Trời.
Trong thời kì này, đại dương magma trên Mặt Trăng khởi đầu trở thành nguội lạnh.
Ở mỗi bề mặt của Mặt Trăng, mô hình cho thấy điều kiện và đặc điểm khác nhau. Mặt Trăng thời kỳ đầu có bầu khí quyển có thể là do các phân tử bay hơi chả hạn như Natri. Tuy nhiên nó có vẻ rất khác với mặt đối diện của Mặt Trăng.
Ở mặt gần Trái Đất nhất, bầu khí quyển giống như bốc hơi do sự phóng xạ của hành tinh.
Theo các nhà nghiên cứu, sự dị biệt về nhiệt độ sẽ tạo ra những cơn gió siêu thanh mạnh làm rung động các cơn sóng trên đại dương xum xuê magma của Mặt Trăng.
Sự sinh tồn của bầu khí quyển này có nhẽ đã làm thúc đẩy tới việc phân bổ một số chất dễ bay hơi và tạo ra sự bất đối xứng về nhiệt độ, dẫn tới việc đổi thay dòng chảy và làm lạnh hồ.
Những tác nhân này khiến cho bề mặt của Mặt Trăng bị chiếu xạ mạnh. Khi Mặt Trăng được làm mát, mô hình cho thấy các lớp đất đá bị đẩy lên bề mặt cho tới khi chúng phân thành lớp vỏ địa hình “gồ ghề”.
Bề mặt Mặt Trăng trở thành gồ ghề. Ảnh: Getty Images
Theo thời kì, khi Mặt Trăng nguội lạnh, sự bốc hơi từ các hồ khởi đầu dừng lại, bầu khí quyển dần biến mất và rút cuộc đại dương magma trở thành đông lại với những nhân tố khoáng vật khác nhau.
Các nhà nghiên cứu cho hay, quá trình này sẽ để lại những vết tích nhất mực như nồng độ natri cao hơn trong các tảng đá được tìm thấy giữa ranh giới hai bên của Mặt Trăng.
Những tảng đá này chẳng những có thể đưa ra đầu mối về sự hình thành Mặt Trăng mà còn giúp các nhà nghiên cứu xác định mô hình và làm minh bạch bầu khí quyển “xa xôi”.
Prabal Saxena, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Vũ trụ Goddard của NASA cho biết, với khoảng cách gần Trái Đất và phát sáng như một ngôi sao, bí mật về thời kỳ đầu của Mặt Trăng có thể là chìa khóa giúp chúng ta khám phá cơ nhạo báng vật lý của các ngoại hành tinh khác.
Việc phân tách và nghiên cứu những mẫu đá từ Mặt Trăng có thể giúp các nhà khoa học đưa ra ước đoán mới về thời điểm Mặt Trăng được hình thành, cũng như những cô động “dữ dội” diễn ra trên hành tinh này thuở xa xưa.
Nguồn: Sciencenews, Dailymail
Theo Nguyễn Hằng
Trí Thức Trẻ
